52 / 64
52
PORADY
Koła pasowe z tłumikami drgań skrętnych – najczęst-
sze problemy i uszkodzenia
Bezpieczeństwo i profity
Występujące na skutek zmiennych ob-
ciążeń pracy wału korbowego drgania,
przenoszone za pomocą paska, w znaczący
sposób wpływają na obniżenie trwałości
elementów wzajemnie współpracujących
oraz ich głośną pracę. W trosce o bezpie-
czeństwo naszych silników, ContiTech
proponuje rozwiązanie w postaci amor-
tyzowanych kół pasowych wału korbo-
wego tzw. tłumików drgań skrętnych
(TSD/eTSD), dzięki zastosowaniu któ-
rych, elementy współpracujące z paskiem
są efektywnie odciążone na skutek wytłu-
mienia powstających na wale korbowym
drgań oraz ich amplitudy, bezpośrednio
w miejscu ich powstawania (podobnie jak
w przypadku dwumasowego koła zama-
chowego). Dodatkowo przy zastosowa-
niu tłumików o rozszerzonym działaniu
(eTSD) filtrowane są wibracje o niskich
częstotliwościach, przede wszystkim po-
wstające na biegu jałowym (najczęściej
do 1500 obr./min). Na rys. 1 przedstawio-
no przekrój koła pasowego typu eTSD.
Aby zapewnić nieprzerwaną sprawność
silnika należy przy każdej wymianie pa-
ska koniecznie sprawdzić stan technicz-
ny tłumika drgań skrętnych TSD/eTSD,
a w przypadku widocznych uszkodzeń
warstwy gumowej - koniecznie wymienić
na nowy.
Niestety, jak każdy element w pojeździe,
także i koła pasowe TSD/eTSD narażone
są na wpływ zewnętrznych czynników po-
wodujących uszkodzenie nie tylko koła,
ale także pozostałych komponentów ukła-
du paska pomocniczego, np. napinaczy,
pomp wspomagania układu kierownicze-
go, alternatorów i/lub sprzęgieł alterna-
torów itp. Zdarza się także, że w wyniku
nieprawidłowej pracy uszkodzeniu ulegają
inne, niezwiązane z układem paskowym
elementy około silnikowe, np. chłod-
nice. Niestety, bardzo często zdarza się,
że za nadmierne wibracje i szarpanie pa-
ska wielorowkowego, osoby zajmujące się
naprawą i diagnostyką silnika, obarczają
winą napinacz. Ale to on najczęściej jako
pierwszy ulega uszkodzeniu, powodu-
jąc następnie kolejne awarie w układzie,
w tym także zerwanie lub przegrzanie
paska. W związku z tym producenci kół
pasowych z tłumikami drgań skrętnych
zalecają obowiązkową kontrolę ukła-
du, a przede wszystkim koła pasowe-
go, która musi nastąpić przy przebiegu
do 60 tys. km, łącznie z jego demonta-
żem. Przy przebiegu 120 tys. km zaleca się
wymianę, niezależnie od stanu koła. Nie
wolno również lekceważyć informacji
o wszelkiego rodzaju objawach mogących
wskazywać uszkodzenia. Mogą być one
zgłaszane zarówno przez użytkowników
pojazdów, jak i przez mechaników doko-
nujących przeglądów pojazdu, np. na SKP.
W trakcie szczegółowej kontroli można się
spotkać z różnymi rodzajami uszkodzeń
kół pasowych z tłumikami drgań skręt-
nych TSD/eTSD. Poniżej przedstawiono
najczęstsze usterki.
1. Zużycie
Jak każdy komponent wykonany z gumy,
także i element elastyczny w kołach TSD/
eTSd podlega zjawisku starzenia. Jest
on tym szybszy, im więcej czynników ze-
wnętrznych działa niekorzystnie na gumę,
np. środki chemiczne, wysoka/niska
temperatura. Zużycie tego typu objawia
się delikatnymi ryskami na całym ob-
wodzie elementu gumowego (rys. 2 i 3).
Konsekwencją użytkowania tak zużytego
koła może być przedwczesne zużycie pa-
ska i napinacza (układ niewyważony),
a w dalszej perspektywie także całkowite
zniszczenie koła.
2. Korozja
Należy pamiętać, że dwa podstawowe ma-
teriały z których wykonane jest koło, czyli
guma i stal, są ze sobą zwulkanizowane.
W przypadku tego typu uszkodzenia,
na części stalowej zachodzi zjawisko „roz-
pychania się” korozji, komponenty koła
Rys. 1
Rys. 2