Inter-News

WARSZTAT

INTER-NEWS

prowadzić proces adaptacji skrzyni.

Jego zadaniem jest wyrównywanie od-

chyleń wynikających z tolerancji przy

produkcji seryjnej elementów skrzyni

i następujących w nich zmian zacho-

dzących w czasie eksploatacyjnym prze-

kładni.

Uwaga:

należy sprawdzać olej przy tempe-

raturze 35°C, gdyż olej ma silne właściwo-

ści termokurczliwe i już w 45° - 50°C może

dojść do ubytku nawet 1,5 litra.

wersji

skrzyni

automatycznej

z zaworem termostatycznym, tempera-

tura oleju przekładniowego po wymia-

nie oleju musi podczas jazdy próbnej

osiągnąć temperaturę minimum 75°C

(dopiero przy takiej wartości zawór

termostatyczny otworzy się). Następ-

nie po jeździe próbnej należy odczekać

do schłodzenia się przekładni i gdy

temperatura oleju spadnie do 35°C

ponownie sprawdzamy poziom oleju

zgodnie z procedurą opisaną w części 1

(Rys. 6).

Wymiana statyczna oleju:

Przy tak zwanej statycznej wy-

mianie oleju, gdzie demontowana jest

tylko miska olejowa dochodzi do wy-

miany najwyżej 50% oleju w prze-

kładni. W przypadku normalnej eks-

ploatacji oraz regularnej wymiany za-

lecanej przez producenta skrzyni, jest

to wystarczająca ilość. Jeżeli warsztat

zamierza wymienić większą objętość

płynu, należy spuścić olej z przekładni

hydrokinetycznej, co wymaga odkręce-

nia modułu mechatronicznego skrzyni

i pozostawieniu pojazdu ze zdjętym ele-

mentem na 12 godzin. Do momentu

wypłynięcia oleju kanałami sterujący-

mi w przekładni hydrokinetycznej dla

sprzęgła mostkującego.

sytuacji

gdy

nie

ma na to czasu, istnieje możliwość

użycia kompresora i podania sprężo-

nego powietrza jednym z kanałów

– nastąpi „wypchnięcie” pozostałego

oleju z przekładni. Sprężonym powie-

trzem można również przedmuchać

układ

chłodzenia automatycznej

skrzyni biegów, pozwala to usunąć

resztki znajdującego się tam płynu

(Rys. 7). Do ewentualnego przepłuki-

wania skrzyni biegów w tak zwanej

„dynamicznej wymianie” używamy tyl-

ko oleju. Chemiczne środki czyszczące

mają degradacyjny wpływ na okładziny

– przede wszystkim sprzęgła mostkujące-

go. Osadzają się też na tarczach ciernych

sprzęgieł i hamulców. W dłuższej perspek-

tywie czasu wpływają na ich stabilność.

Diagnostyka:

Bardzo ważną czynnością przy wymianie

oleju, jest wcześniejsze zdiagnozowanie

ewentualnych problemów w pracy skrzyni

automatycznej. Do jej prawidłowego prze-

prowadzenia niezbędne jest posiadanie

odpowiedniej dokumentacji, a przede

wszystkim umiejętności czytania schema-

tu połączeń tak zwanej „matrycy zmian

biegów skrzyni”. Ułatwia to ustalenie, który

z elementów (hamulec czy sprzęgło), uległo

uszkodzeniu oraz pozwala na ustalenie nie-

prawidłowej pracy zaworów EDS (Rys. 8

i 9). W sześciobiegowych automatycznych

skrzyniach serii 6 HP firmy ZF zawsze

pracują dwa elementy. W momencie

przełączania biegu zmienia się stan tyl-

ko jednego elementu. Jeżeli warsztat potrafi

diagnozować i czytać schemat przełączeń

danej skrzyni biegów, może znacząco ogra-

niczyć czas na poszukiwanie usterki.

Demontaż modułu mechatronicznego:

Przy ewentualnym demontażu modułu

mechatronicznego skrzyni, istnie-

je możliwość zmierzenia wszystkich

zaworów EDS i sprawdzeniu czy działa-

ją one prawidłowo (Rys. 9). W swoich

skrzyniach automatycznych firma ZF

stosuje zarówno zawory o charaktery-

styce rosnącej, jak i malejącej. Zawór

rosnący otwiera się proporcjonalnie

do podawanego napięcia, odwrotnie

jest w przypadku zaworu o charaktery-

styce malejącej – zamyka się on pro-

porcjonalnie do podawanego napięcia.

Dla rozróżnienia zawory o różnych

charakterystykach, oznaczone są zawsze

innym kolorem i ze względu na różne

rozmiary pasowania gniazda dla obu-

dowy, nie można ich pomylić (Rys.

10). Rozebranie modułu mechatroni-

cznego jest dość prostą czynnością

i w razie potrzeby warsztat może wy-

mienić wadliwe zawory, czy tłumiki

i regulatory ciśnienia. Przy tej proce-

durze należy uważać na rozładowanie

elektrostatyczne ESD (Electro Statical

Discharge), gdyż zastosowanie mikro-

elektroniki oraz częściowo otwartych

złączy w module elektronicznym wy-

maga szczególnej uwagi w zakresie ich

zabezpieczania elektrostatycznego. Pod-

czas ewentualnego demontażu modułu

mechatronicznego na skutek kontaktu

mechanika z uziemionym przedmio-

tem, może dojść do rozładowania elek-

trostatycznego. Styków gniazda elektry-

cznego nie wolno dotykać rękami, bez

uziemienia pracownika (Rys. 11).

Po otwarciu modułu mechatronicz-

nego należy pamiętać o wymianie

uszczelniającej płyty separacyjnej.

Przy otwarciu mechatroniki należy

zwrócić uwagę na położenie elementów

regulujących ciśnienie, aby nie po-

rys. 7

rys. 6

rys. 8